Từ những quan sát dịch tễ học, người ta đã làm các thực nghiệm chứng minh được nhiều tác nhân gây ung thư từ tiếp xúc nghề nghiệp, từ môi trường, chẳng hạn nghề sửa chữa, sản xuất giày ủng cao su gây ung thư hốc mũi, bàng quang; tinh lọc kền gây ung thư phổi, hốc mũi.
Chống nghiện rượu
(SKDS) - Có sự liên quan chặt chẽ giữa tiêu thụ rượu và ung thư khoang miệng, họng, hầu, thực quản. Nghiên cứu ở Bretagne và Normandie (Pháp) cho thấy uống 0-40ml rượu 1 ngày nguy cơ ung thư là 1. Uống trên 121ml rượu 1 ngày nguy cơ tăng lên 101 lần. Nếu đàn ông uống rượu 50ml/ ngày, hút thuốc 20 - 30 điếu/ngày, nguy cơ ung thư họng miệng tăng lên 9,6 lần, nếu hút 40 điếu/ngày nguy cơ tăng tới 15,5 lần.
Rượu được tiêu thụ mạnh từ lâu và khắp nơi, dùng để kích thích khẩu vị, để ăn ngon và gây hưng phấn thần kinh. Lạm dụng rượu làm xơ teo thoái hóa niêm mạc miệng, họng, thực quản, dạ dày, sau đó là đầu độc hệ thần kinh, suy gan thận... Vì vậy với rượu không chống mạnh như thuốc lá nhưng chống nghiện ngập lạm dụng, không dùng rượu mạnh, không uống thường xuyên, xô bồ dẫn tới say, nghiện...
Khuyến cáo: Chọn đồ uống không có cồn, chọn nước quả, sôđa khi ăn cơm và ăn tiệc; Hạn chế tụ tập rượu chè; Hãy nói với bác sĩ khi bạn không bỏ được rượu.
|
Người dân cần thường xuyên tập thể dục, dưỡng sinh để đẩy lùi bệnh tật.
|
Sinh đẻ có kế hoạch và vệ sinh sinh dục
Không đẻ sớm dưới 20 tuổi, không đẻ nhiều con sẽ giảm tỷ lệ ung thư cổ tử cung.
Không đẻ muộn trên 40 tuổi, cho con bú sữa mẹ sẽ giảm được nguy cơ ung thư vú.
Quan hệ tình dục an toàn nhằm giảm nguy cơ viêm nhiễm ung thư cổ tử cung.
Khuyến cáo:
Không quan hệ tình dục ngoài hôn nhân. Tiết dục, bảo vệ sức khỏe sinh sản.
Quan hệ tình dục chủ động thì cần chuẩn bị cho an toàn. Không trông cậy hoàn toàn vào bao cao su của bạn tình.
Phòng bệnh nghề nghiệp và môi trường xung quanh
Từ những quan sát dịch tễ học, người ta đã làm các thực nghiệm chứng minh được nhiều tác nhân gây ung thư từ tiếp xúc nghề nghiệp, từ môi trường, chẳng hạn nghề sửa chữa, sản xuất giày ủng cao su gây ung thư hốc mũi, bàng quang; tinh lọc kền gây ung thư phổi, hốc mũi.
Các hóa chất như benzen gây ung thư bạch huyết; befnindine gây ung thư bàng quang; xút, nhựa than dầu gây ung thư da, phổi, bàng quang, dạ dày; chloruavinyl gây ung thư gan, não, ung thư hạch, ung thư bạch huyết; kền và phần tử có kền gây ung thư hốc mũi, phổi, họng; cadmium và phân tử có gây ung thư tiền liệt tuyến, phổi; hơi formol gây ung thư da, tiền liệt tuyến ở động vật.
Các phương pháp phòng bệnh do tiếp xúc nghề nghiệp hoặc ô nhiễm môi trường:
Ô nhiễm không khí: Hạn chế khí thải của xe hơi bằng kiểm tra máy móc, bỏ loại các công nghệ lạc hậu; phát triển loại xăng ít khói; kiểm tra, cải tiến các thiết bị đào mỏ; đẩy xa khu chế tạo, tinh chế, công nghệ năng lượng ra khỏi khu dân cư; cấm thải chất gây ung thư vào không khí; cấm thuốc lá ở nơi công cộng; đảm bảo thông khí, thông gió.
Ô nhiễm nước sinh hoạt: Chỉ dùng nguồn nước sinh hoạt không ô nhiễm; cấm nước thải công nghiệp hoá chất, năng lượng trực tiếp vào nguồn nước; cấm hoặc hạn chế dùng thuốc diệt côn trùng thuốc diệt cỏ chứa yếu tố sinh ung thư; giảm bớt dùng clorine để tiệt trùng nước uống; tăng cường kỹ thuật lọc nước tiến bộ và những kỹ thuật hấp thụ.
Chất thải: Giảm tiêu hao nguyên liệu; tái chế những chất thải; hạn chế dùng bừa bãi chứa chất thải, để chất thải rơi vãi dọc đường tàu hỏa, đường biển; cấm lưu trữ, để bãi thải có chứa yếu tố gây ung thư ở gần quần thể dân cư.
Tiếp xúc nghề nghiệp: Thay thế các chất thải, các công đoạn có yếu tố gây ung thư bằng tự động hóa, người máy, không cho tiếp xúc với người; giảm công nghệ liên quan chất hóa học có gây ung thư, các chất phóng xạ, các tia cực tím... Làm tốt bảo hộ lao động: quần áo, trang bị hạn chế thời gian tiếp xúc với những công đoạn có chất gây ung thư.
Khuyến cáo về phơi nắng:
Không nên phơi nắng trực tiếp từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều.
Dùng mũ nón, áo dài tay hoặc che ô tránh nắng.
Không để cháy nắng.
Lạm dụng điều trị y tế
Người ta bắt đầu nói đến những lạm dụng điều trị gây tăng nguy cơ ung thư, ví dụ: ung thư buồng trứng, tinh hoàn điều trị hóa chất thấy tỷ lệ phát triển ung thư bạch cầu cấp cao; các tia xạ chống viêm cho viêm khớp, viêm vú, u máu ở trẻ em có nguy cơ làm tăng ung thư phát triển tại chỗ nhất là ở tuyến giáp, hạch...; Nối vị tràng, cắt dạ dày nối polyp ? dễ gây trào mật dạ dày làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày.
Biện pháp: Không chỉ định lạm dụng, không ỷ thế kỹ thuật mà làm những động tác thừa để mang nguy cơ có hại.
Phòng bệnh nói chung và phòng bệnh ung thư nói riêng luôn là vấn đề sức khỏe được ưu tiên ở nhiều nước. Phòng bệnh là phương pháp mang lại hiệu quả cao và lâu dài. Để phòng bệnh ung thư cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý bao gồm nhiều hoa quả, rau xanh, hàm lượng đạm và chất béo ở mức độ vừa phải, không hút thuốc lá, không nghiện rượu, lối sống lành mạnh, thể dục đều đặn, điều trị loại bỏ một số bệnh có nguy cơ gây ung thư về sau này.
Theo Suckhoeđoisong