ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CỦA CÁC PHƯƠNG PHÁP THU MẪU KHÁC NHAU SỬ DỤNG TRONG PHÂN TÍCH ADN TỪ MẪU DẤU VẾT SINH HỌC TRÊN MẪU VẬT CÓ CHẤT LIỆU BẰNG VẢI
Đinh Thị Lan, Nguyễn Thị Phương Liên, Mai Thị Thu Hương
Viện Pháp y quốc gia
Mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá hiệu quả của các phương pháp thu mẫu ADN từ mẫu vật bằng vải. Ứng dụng các phương pháp thu mẫu trong giám định ADN tại Viện Pháp y quốc gia. Đối tượng và Phương pháp nghiên cứu: 152 mẫu gồm 108 mẫu tự tạo vết (36 vết trên vải bò xanh, 36 vết trên vải bò đen, 36 vết trên vải tổng hợp nhiều màu; mỗi loại vải tạo vết với 3 loại dịch cơ thể là máu, nước bọt, tinh dịch; thí nghiệm được lặp lại 3 lần với từng loại dịch cơ thể), 36 mẫu đối chứng âm và 8 mẫu thực tế trong vụ án (giám định 2 mẫu thực tế sử dụng 4 phương pháp thu mẫu). Thu vết sinh học bằng phương pháp cắt, tăm bông tự nhiên đã tiệt trùng, tăm bông sợi tổng hợp (4N6 FLOQSwabs® Crime Scene - Copan, Mỹ) và băng dính (Mini tapes Scenesafe FASTTM - Scenesafe Ltd., Birmingham, Anh). Các bước giám định ADN được thực hiện theo quy trình thường quy của Viện Pháp y quốc gia. Kết quả và bàn luận: Phương pháp cắt cho nồng độ ADN cao nhất với một loại mẫu đạt 2.728± 0.502 ng/µl nhưng 2,8% mẫu không cho dữ liệu ADN đầy đủ đều là vết cắt trên vải bò màu đen. Vậy phương pháp cắt thích hợp với mẫu vải sáng màu, không thích hợp với vải tối màu. Thu mẫu bằng tăm bông tự nhiên hoặc sợi tổng hợp cho nồng độ ADN thấp nhất, khoảng 0.2 ng/µl nhưng 100% mẫu cho dữ liệu ADN đầy đủ, tín hiệu thấp. Phương pháp này tiện dụng, hạn chế nhiễm, thích hợp với vết mẫu lớn. Sử dụng băng dính thu được nồng độ ADN khoảng 0.6 ng/µl và 100% mẫu cho dữ liệu ADN tín hiệu cao. Phương pháp này tốn kém về hóa chất và tăng thời gian giám định. Nghiên cứu trên các mẫu vật chứng thực tế giám định tại Viện cho thấy với vết tinh dịch lớn, cả 4 phương pháp đều cho dữ liệu ADN đầy đủ với tín hiệu cao; với mẫu đã bị phân hủy thì phương pháp thu mẫu bằng tăm bông tự nhiên và tăm bông sợi nhân tạo không thu được dữ liệu ADN đầy đủ.
Từ khóa: phương pháp thu mẫu ADN; giám định ADN